Της Νένας Μαλλιάρα
Επενδυτικό κενό 6,5 δισ. ευρώ ή 3,6% του ονομαστικού ΑΕΠ, το οποίο για να καλυφθεί θα χρειαστούν 6 χρόνια και για να επανέλθει στα προ της κρίσης του 2008 επίπεδα 9 χρόνια, παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις.
Δεδομένου ότι οι επιχειρηματικές επενδύσεις είναι αυτές που μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην αλλαγή και τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού προτύπου της χώρας, στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και στην αύξηση της απασχόλησης, το παραπάνω στοιχείο καταδεικνύει την ανάγκη ενός “επενδυτικού σοκ” στην ελληνική Οικονομία.
Όπως αναφέρεται στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2016 – 2017 της ΤτΕ, οι καθαρές επενδύσεις κεφαλαίου μειώθηκαν έντονα μετά την κρίση του 2008, τόσο επειδή περιορίστηκε ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου, όσο και επειδή αυξήθηκαν οι αποσβέσεις. Ως αποτέλεσμα, στο τέλος του 2016, το επενδυτικό κενό των επιχειρήσεων ανερχόταν σε περίπου 6,5 δισ. ευρώ ή 3,6% του ονομαστικού ΑΕΠ.
Ο υψηλός ρυθμός των αποσβέσεων (η αύξηση του ρυθμού αποσβέσεων αποδίδεται στο κύμα πτωχεύσεων επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, αλλά και σε μεταβολές στη σύνθεση του αποθέματος κεφαλαίου που σχετίζονται με τη συρρίκνωση του κατασκευαστικού κλάδου), συνεπάγεται μεγαλύτερη ανάγκη για επενδύσεις αντικατάστασης κεφαλαιακού εξοπλισμού, προκειμένου να διατηρηθεί το απόθεμα κεφαλαίου σταθερό. Η αύξηση του αποθέματος κεφαλαίου ―και συνεπώς της δυνητικής ανάπτυξης― προϋποθέτει θετικές καθαρές επενδύσεις.
Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, αάν υποθέσουμε αύξηση των ακαθάριστων επενδύσεων κεφαλαίου των επιχειρήσεων με ετήσιο ρυθμό 8%, δηλ. όσος ήταν ο μέσος όρος προ κρίσης, και αμετάβλητο το τρέχον επίπεδο αποσβέσεων, τότε θα χρειαστούν 6 χρόνια για να εξαλειφθεί το επενδυτικό κενό και 9 χρόνια για να επιστρέψει το απόθεμα κεφαλαίου των επιχειρήσεων στα προ κρίσης επίπεδα του 2008.
Συνεπώς, η ελληνική Οικονομία χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ, με έμφαση στις πιο παραγωγικές και εξωστρεφείς επιχειρηματικές επενδύσεις, ώστε να αποφευχθούν χρόνιες και διαρθρωτικές επιπτώσεις στο δυνητικό προϊόν λόγω της παρατεταμένης ύφεσης.
Μολονότι θα χρειαστεί χρόνος για να ανακάμψουν οι καθαρές επενδύσεις κεφαλαίου, δεδομένου του υψηλού ρυθμού απόσβεσης, ενθαρρυντικό είναι, σύμφωνα με την ΤτΕ, το γεγονός ότι το ύψος των αποσβέσεων παραμένει στάσιμο τα τελευταία χρόνια (μολονότι σε πολύ υψηλά επίπεδα). Συνεπώς, οποιαδήποτε επιδείνωση του επενδυτικού κενού οφείλεται αποκλειστικά στην έλλειψη νέων επενδύσεων. Για το λόγο αυτό, τονίζει η ΤτΕ, έμφαση θα πρέπει να δοθεί όχι μόνο στην εξάλειψη των υπαρχόντων θεσμικών και οικονομικών εμποδίων, αλλά και στην παροχή σημαντικών επενδυτικών κινήτρων, προκειμένου οι ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου των επιχειρήσεων να επιταχυνθούν άμεσα και αποφασιστικά.
Συνολικά, οι ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις) έχουν συρρικνωθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία από 21% του ΑΕΠ το 2006 σε 7% του ΑΕΠ το 2016 σε τρέχουσες τιμές. Το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης οφείλεται σε συρρίκνωση των επενδύσεων των νοικοκυριών (από 14% του ΑΕΠ το 2006 σε 2% του ΑΕΠ το 2016 σε τρέχουσες τιμές), κυρίως για κατοικίες. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις παρουσίασαν μικρή μείωση, από 7% του ΑΕΠ το 2006 σε 5% του ΑΕΠ το 2016 σε τρέχουσες τιμές, παραμένοντας ωστόσο σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2016 οι ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων στη ζώνη του ευρώ αντιστοιχούσαν σε 12% του ονομαστικού ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι παράλληλα με τη σημαντική συρρίκνωση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, την τελευταία δεκαετία συρρικνώθηκε ραγδαία και η συνολική χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα, από 34% του ΑΕΠ το 2006 σε 2% του ΑΕΠ το 2016 σε τρέχουσες τιμές.
capital.gr
