Από τη Νένα Μαλλιάρα
Θέμα ελλιπούς κάλυψης των επισφαλών δανείων από προβλέψεις θα αναδείξει ο έλεγχος που έχει ξεκινήσει ο SSM στα δανειακά χαρτοφυλάκια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, αν και οι έλεγχοι θα ολοκληρωθούν προς τα τέλη του έτους, αναμένεται να οδηγήσουν σε υποχρεωτική σημαντική αύξηση των προβλέψεων για τις τράπεζες, η οποία μπορεί να φτάσει και τις 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο SSM πρόκειται να ορίσει ελάχιστο δείκτη κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από προβλέψεις στο 55%. Η επικείμενη, λίγο άνω του 55%, αύξηση του δείκτη κάλυψης από προβλέψεις, η οποία θα ανακοινωθεί στις τράπεζες προς τα τέλη του 2017, αναμένεται να οδηγήσει στον σχηματισμό επιπλέον προβλέψεων τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ.
Ο συμβιβασμός ΔΝΤ-ΕΚΤ
Το θετικό, πάντως, για τις ελληνικές τράπεζες είναι ο συμβιβασμός μεταξύ των θέσεων ΔΝΤ και ΕΚΤ που επιτεύχθηκε αυτή την εβδομάδα, βάζοντας τέλος στη συζήτηση για AQRs.
Τη Δευτέρα ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα επισπεύσει τα επικείμενα τεστ αντοχής στις ελληνικές τράπεζες, προκειμένου να υπάρξει σαφής εικόνα για την κεφαλαιακή τους κατάσταση νωρίς μέσα στον Μάιο και, συνακόλουθα, επαρκής χρόνος μέχρι την εκπνοή του ελληνικού προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, για την περίπτωση που χρειαστεί να καλυφθούν πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
Η δήλωση αυτή, που σηματοδοτεί χρονικά την έναρξη στα stress tests των ελληνικών τραπεζών τον Φεβρουάριο, ικανοποίησε το ΔΝΤ, το οποίο απέσυρε το πιεστικό αίτημα για διεξαγωγή AQR. “Αυτό που ενδιαφέρει το Ταμείο είναι να έχει μια εικόνα για τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική μείωσης των NPLs από τις ελληνικές τράπεζες”, δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, Π. Τόμσεν. Στο ίδιο μήκος κύματος, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που συναντήθηκε την Πέμπτη με αντιπροσωπία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και τον πρόεδρο Ν. Καραμούζη, επιβεβαίωσε ότι δεν τίθεται πλέον θέμα AQR, το Ταμείο θα παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά ζητά από τις ελληνικές τράπεζες οδικό χάρτη για τη μείωση των NPLs.
Ο δείκτης κάλυψης
Το ύψος των επιπλέον προβλέψεων που θα αναγκαστούν να λάβουν οι τράπεζες έναντι υπoκαλυμμένων δανείων θα είναι συνάρτηση του ποσοστού αύξησης του δείκτη κάλυψης από προβλέψεις και του ύψους των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους.
Στην παρούσα φάση, ο μέσος όρος του δείκτη κάλυψης για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες κινείται στο 50%. Ωστόσο, μόνο οι δύο από τις τέσσερις τράπεζες κινούνται άνω του 50%. Πρόκειται για τη Eurobank, με δείκτη κάλυψης στο 51,1%, και την Εθνική Τράπεζα, με 55,7%. Στο 48% κινείται το coverage ratio της Alpha Bank και στο 45% της Τράπεζας Πειραιώς. Όπως προκύπτει, η Εθνική είναι η τράπεζα που μπορεί να αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και ενδεχομένως να μη χρειαστεί καθόλου να βάλει στην άκρη κεφάλαια για πρόσθετες προβλέψεις. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις της Εθνικής Τράπεζας ανέρχονται σε περίπου 11 δισ. ευρώ.
Για τη Eurobank και την Alpha Bank, η άνοδος του ελάχιστου επιπέδου υποχρεωτικής κάλυψης από προβλέψεις στο 55% μπορεί να οδηγήσει σε λήψη πρόσθετων προβλέψεων ύψους 860 εκατ. ευρώ και 2,2 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Για την Τράπεζα Πειραιώς, θα προκύψουν πρόσθετες προβλέψεις 3,2 δισ. ευρώ.
Οι επισημάνσεις Τράπεζας της Ελλάδος και SSM
Σημειώνεται ότι στην τελευταία έκθεση για την πορεία των επιχειρησιακών στόχων των τραπεζών για το β’ τρίμηνο 2017, η ΤτΕ επισήμανε την περαιτέρω μείωση της κάλυψης από προβλέψεις σε επίπεδο τραπεζικού συστήματος. Η κάλυψη αυτή υποχώρησε στο 48,3% τον Ιούνιο 2017, από 49,1% τον Μάρτιο, λόγω των εκτεταμένων διαγραφών δανείων στις οποίες προχώρησαν οι τράπεζες ώστε να μειώσουν τη στάθμη των NPEs. Την κατάσταση αυτή εντόπισε και ο SSM, ο οποίος διεμήνυσε στις τράπεζες, κατά τις πρόσφατες επαφές στη Φρανκφούρτη, ότι πρέπει να μπει φρένο στον ρυθμό των διαγραφών, οι οποίες καταναλώνουν κεφάλαια από τις προβλέψεις, και να επιταχυνθούν άλλοι τρόποι μείωσης των “κόκκινων” δανείων, κυρίως πλειστηριασμοί, ρευστοποιήσεις και πωλήσεις δανείων.
Πάντως, ο SSM είχε εικόνα για την ακριβή, και ελλιπή εν πολλοίς, κάλυψη των ελληνικών τραπεζών από προβλέψεις για χορηγηθέντα δάνεια ήδη από το προηγούμενο έτος. Όπως είχαν γράψει το “Κεφάλαιο” και το Capital.gr, παρά τις εμφατικές δηλώσεις περί των υψηλών σωρευμένων προβλέψεων, αυτές στην πραγματικότητα δεν ήταν “κατανεμημένες” έτσι ώστε να παρέχουν επαρκή κάλυψη σε όλες τις περιπτώσεις δανείων. Σύμφωνα, δε, με τις πληροφορίες του “Κεφαλαίου”, μεγάλο κομμάτι προβληματικών επιχειρήσεων για τις οποίες καταβάλλονταν προσπάθειες διάσωσης, μεταξύ αυτών ο όμιλος Μαρινόπουλος, καλύπτονταν με προβλέψεις από τις τράπεζες σε ποσοστό από 20% έως 40% των ανοιγμάτων τους.
Η προοπτική των πρόσθετων προβλέψεων έχει τεθεί ως επαπειλούμενη ποινή αρκετά νωρίς στις τράπεζες από τον SSM. Ήταν την 1η Φεβρουαρίου 2016 όταν η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, επισκέφθηκε την Αθήνα, μόλις έναν μήνα μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Τότε, όπως είχε αποκαλύψει το “Κεφάλαιο”, η επικεφαλής του SSM είχε ζητήσει από τις τράπεζες να κάνουν οτιδήποτε χρειαστεί για να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους, τονίζοντας ότι, εφόσον ο SSM θα κρίνει πως δεν έγιναν εγκαίρως όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες για την είσπραξη δανείων, θα τις υποχρεώνει άμεσα στη λήψη πρόσθετων προβλέψεων.
Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν υποχρεωθεί στη λήψη πρόσθετων προβλέψεων, με τα AQRs που προηγήθηκαν της ανακεφαλαιοποίησης του 2015.
Τότε, το AQR είχε αναπροσαρμόσει τις προβλέψεις για επισφάλειες κατά 22%, ανεβάζοντάς τες κατά 9,1 δισ. ευρώ. Το ποσό υπερκάλυψαν στη χρήση 2015 οι τράπεζες, λαμβάνοντας πρόσθετες προβλέψεις περίπου 14 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,5 δισ. στο δ’ τρίμηνο. Η μεγαλύτερη αύξηση των προβλέψεων από τα AQRs είχε γίνει στα στεγαστικά δάνεια, κατά 58%, και είχαν ακολουθήσει το real estate (49%), οι μεγάλες επιχειρήσεις (32%) και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (22%).
