Του Κώστα Στούπα
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017 τα έσοδα από τον τουρισμό παρουσιάζουν μείωση, όπως μείωση παρουσίασαν στο σύνολο του 2016 παρά τη θεαματική αύξηση των αφίξεων.
Το ρεπορτάζ είναι σαφές: “Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα τουριστικά έσοδα τόσο σε επίπεδο τριμήνου (513,2 εκατ. ευρώ) όσο και σε επίπεδο μήνα (203, 3 εκατ. ευρώ) έπεσαν χαμηλότερα ακόμη και σε σχέση με τα αντίστοιχα διαστήματα του 2015. Το Μάρτιο τα έσοδα μειώθηκαν κατά 7,8% και οι αφίξεις ξένων ταξιδιωτών κατά 0,2%, ενώ για το τρίμηνο τα έσοδα μειώθηκαν κατά 4,8% και οι αφίξεις κατά 1,8%.
Στην Τουρκία για το τρίμηνο τα έσοδα μειώθηκαν κατά 16,5% (2,2 δισ. ευρώ), ενώ στην Ισπανία αυξήθηκαν κατά 13,2% (13,6 δισ. ευρώ) και στην Κύπρο για το δίμηνο που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία αυξήθηκαν κατά 22,9% (82 εκατ. ευρώ)”…
Βλέπε: Μείωση τουριστικών εσόδων και αφίξεων το α΄ τρίμηνο
Οι παρενέργειες της αύξησης των φόρων προκειμένου να μην μειωθούν οι δαπάνες και δυσαρεστηθούν οι “κηφήνες” πέριξ του δημοσίου είναι εμφανείς και σπρώχνουν τη χώρα προς την ολοσχερή κατάρρευση.
Η μεγάλη εικόνα
Ο τουρισμός μαζί με τη ναυτιλία αποτελούν τις δύο ισχυρότερες “ατμομηχανές” της ελληνικής οικονομίας.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συνδράμουν σ’ αυτό όπως είναι η γεωγραφική θέση της χώρας και οι ιδιαίτερες κλίσεις των Ελλήνων, αλλά και η ιστορία του τόπου…
Ένας επιπλέον λόγος είναι πως εδώ και δεκαετίες τόσο το Υπουργείο Ναυτιλίας όσο και το Τουρισμού αποτελούν περιφερειακά υπουργεία στην ιεράρχηση της κυβερνητικής δομής εξουσίας και είθισται οι θέσεις να δίνονται σε διακοσμητικά πρόσωπα για χάριν κομματικών και πελατειακών ισορροπιών.
Κατά κάποιο λόγο ισχύει η διαπίστωση του Ε. Ροϊδη πως στον τόπο αυτό είθισται το Υπουργείο Παιδείας να δίδεται στον εκάστοτε πλέον αγράμματο της κυβέρνησης.
Πριν λίγες μέρες η αρμόδια επί του Τουρισμού σε συνέντευξή της “ευλόγησε τα γένια της” δηλώνοντας πως η έκρηξη των τουριστικών αφίξεων στη χώρα μας δεν είναι τυχαίο γεγονός αλλά οφείλεται στην ύπαρξη κάποιου σχεδίου…
Αν υπάρχει κάποιο σχέδιο στο οποίο οφείλεται η αύξηση της τουριστικής κίνησης στην Ελλάδα τότε αυτό πρέπει να αφορά την κατακόρυφη αύξηση των τρομοκρατικών επιθέσεων σε ανταγωνιστικές τουριστικές αγορές όπως της Τουρκίας, της Αιγύπτου και γενικότερα της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
Η Τουρκία π.χ. το 2016 είχε μια πτώση των αφίξεων ξένων τουριστών μεταξύ 25-30%, γεγονός που αθροίζει περί τα 10 εκατ. τουρίστες. Πτώση παρουσίασε και η Αίγυπτος και όλες οι χώρες της ευρύτερης περιοχής. Οι απώλειες αυτές είναι φυσικό να προστέθηκαν στις αφίξεις στις τουριστικές αγορές της νοτίου Ευρώπης που παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά.
Η Ελλάδα όπως είναι φυσικό απέσπασε μερίδιο από τις απώλειες αυτές των γειτονικών χωρών καθώς παραμένει ασφαλής περιοχή στην επικράτεια μιας σταθερής ζώνης όπως η Ε.Ε. υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ που παραμένει ο ισχυρότερος συμμαχικός συνασπισμός στον πλανήτη.
Η Ελλάδα όμως το 2016 παρά την αύξηση των επισκεπτών παρουσίασε μείωση των εσόδων και των διανυκτερεύσεων. Οι συνεχείς αυξήσεις φόρων τα τελευταία χρόνια καθιστούν το ελληνικό τουριστικό προϊόν λιγότερο ανταγωνιστικό.
Γνωστές είναι οι ιστορίες ακόμη και για μικρές επιχειρήσεις με ενοικιαζόμενα δωμάτια που ιδρύουν εταιρείες σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές όπως η Βουλγαρία ή η Κύπρος για να εισπράττουν μέρος των εσόδων από ξένους επισκέπτες προκειμένου να αποφεύγουν τη φορολόγηση στην Ελλάδα.
Γνωστή είναι η ιστορία πως δημοφιλής κινηματογραφική επιτυχία με τον Ματ Ντέιμον η οποία είχε σκηνές σε δρόμους της Αθήνας αναγκάστηκε να τις κινηματογραφήσει στα Κανάρια νησιά όπου έστησε ανάλογα σκηνικά με εκατοντάδες κομπάρσους και επιγραφές στα ελληνικά. Αυτό γιατί είναι πολύ δύσκολο να βγουν στην Ελλάδα οι ανάλογες άδειες χρήσης χώρων και να απασχοληθούν Έλληνες τεχνικοί με βάση το υπάρχον ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς.
Τα τελευταία 10-20 χρόνια όλοι ανεξαιρέτως οι υπουργοί του τουρισμού “δίνουν” λύσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Το πρόβλημα παραμένει και θεριεύει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρόλου της κρατικής μηχανής στην τουριστική έκρηξη είναι η καταγγελία του κ. Π. Καρκατσούλη πως από τα 2,5 εκατ. Ρώσων που ακύρωσαν τις διακοπές στην Τουρκία μόνο οι 850 χιλ. ήρθαν στην Ελλάδα γιατί οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν κατάφεραν να τους εκδώσουν εγκαίρως βίζες.
Κράτησαν τη χώρα όρθια…
Η τουριστική βιομηχανία μαζί με την πτώση της τιμής του πετρελαίου, από τα 150 δολάρια το βαρέλι στα 50, αποτελούν τα χρόνια της κρίσης χρεοκοπίας τους τομείς που έδωσαν στην Ελλάδα σημαντικές βαθιές οικονομικές ανάσες, καθώς η αύξηση των εξαγωγών ήταν μικρότερη του αναμενομένου.
Οι τουριστικές αφίξεις από 15 εκατ. το 2010 έφτασαν το 2016 τα 25 εκατ. Στην Ισπανία την ίδια περίοδο αυξήθηκαν από 52 σε 70 εκατ. επισκέπτες.
Η τουριστική βιομηχανία παγκοσμίως βρίσκεται σε μια κατάσταση “φούσκας” ανάλογης με την παγκόσμια “φούσκα” χρέους της οποίας συναρτάται άμεσα. Το 1995 οι τουρίστες με βάση τις διεθνείς αφίξεις ήταν 500 εκατ. Το 2015 είχαν εκτοξευθεί στο 1.2 δισ. αφίξεις. To 1995 το παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν στα 33 τρισ. δολάρια και το 2015 στα 74 τρισ. δολάρια. Το παγκόσμιο χρέος αντίστοιχα από 45 τρισ. δολάρια το ’95 έχει εκτοξευθεί περί τα 230 τρισ. δολάρια.
Είναι φανερό πως η αποδανειοποίηση των πολιτών, που αποτελεί επιτακτική ανάγκη μεταξύ άλλων, ποιους θα πλήξει… Η τουριστική αγορά θα γίνει περισσότερο ανταγωνιστική. Όταν τραβηχτούν τα νερά της πλημμυρίδας θα φανεί ποιοι κολυμπούσαν γυμνοί…
Οι συνέπειες της βαριάς φορολογίας τότε θα αποκαλυφθούν σε πολλαπλάσιο βαθμό.
kostas.stoupas@capital.gr
